Het Italiaanse post-Covid plan om huizen energie-efficiënter te maken is (was) razend populair, maar de regering probeert nu de "uit de hand gelopen" kosten in toom te houden uit angst dat het staatstekort hierdoor zou kunnen oplopen.
De 'superbonus'-regeling, die voor alles kan worden gebruikt, van isolatie tot zonnepanelen, nieuwe ketels en ramen, werd in mei 2020 geïntroduceerd om de economie een boost te geven na de blokkering van het coronavirus.
Milieuactivisten waren sceptisch over de voordelen ervan, maar Italianen haastten zich om te profiteren van het programma, waarbij de staat 110 procent van de kosten voor het groener maken van huizen betaalde, met de subsidie via een belastingkrediet of belastingvermindering.
Zoals de bedoeling was, gaf het de bouwsector een boost – maar het heeft de staat tot nu toe 61,2 miljard euro (64,8 miljard dollar) gekost, aldus het ministerie van Financiën.
Premier Giorgia Meloni, wiens coalitieregering in oktober aantrad, zei afgelopen weekend dat de situatie "uit de hand liep".
Ze zei dat de regeling had geleid tot fraude ter waarde van negen miljard euro, terwijl de verhandelbare aard van de belastingkredieten "een soort parallelle valuta had gegenereerd, en die parallelle valuta dreigt een verwoestende impact te hebben op de begroting".
Minister van Financiën Giancarlo Giorgetti ging verder en beschreef het als een "slecht beleid".
Lorenzo Codogno, een voormalig hoofdeconoom bij het ministerie van Financiën, vertelde AFP dat pogingen om nu de impact van de regeling op de gespannen Italiaanse overheidsfinanciën te kwantificeren, "een moment van ontwaken voor de financiële markten" zouden kunnen zijn.
Hij waarschuwde dat het tekort van Italië aanzienlijk zou kunnen worden herzien, terwijl zowel de bouwsector als de regering "liquiditeitsproblemen zouden kunnen krijgen".
Het tekort van Italië bedroeg vorig jaar naar schatting 5,6 procent van het bbp en zal naar verwachting dalen tot 4,5 procent in 2023.
Renovatie & Bouw explosie
Het superbonusplan werd geïntroduceerd door voormalig premier Giuseppe Conte, wiens populistische, milieuactivistische Vijfsterrenbeweging destijds de coalitieregering leidde.
Het stelde huiseigenaren in staat om ofwel de kosten van het werk gedurende meerdere jaren van hun belastingen af te trekken, ofwel het belastingkrediet te verkopen aan hun bouwer, die het aan een bank zou verkopen, die het geld vervolgens van de staat zou opeisen.
Angelica Donati, de voorzitter van de nationale constructeursvereniging ANCE, vertelde AFP dat de bonus "van fundamenteel belang was in de nasleep van Covid-19, zowel voor het nieuw leven inblazen van de Italiaanse economie als voor het herstarten van de bouwsector".
De bouwsector groeide in 2021 met 21,6 procent, wat de groei van Italië na de pandemie aanwakkerde. Maar de regeling genereerde veel meer werk dan oorspronkelijk was voorspeld en banken stopten vorig jaar met het kopen van kredieten, waardoor sommige bouwbedrijven in de steek werden gelaten.
De regering van Meloni heeft al geprobeerd de subsidies aan banden te leggen door vorig jaar de superbonus te verlagen van 110 procent naar 90 procent.
Vervolgens stopte het vorige week plotseling met het gebruik van de heffingskortingen, terwijl het probeerde uit te zoeken hoe de bestaande kredieten konden worden vrijgegeven voor naar schatting 19 miljard euro aan werk dat is uitgevoerd maar nog niet is betaald.
ANCE zei dat zo'n 25.000 bouwbedrijven het risico liepen te mislukken.
Gebruikers van Superbonus kunnen nu alleen via belastingvoordelen geld terugkrijgen van de staat, en dit komt vooral ten goede aan de hogere inkomens.
Verspilde Kans ?
De Italiaanse Overheid onderzoekt mogelijke alternatieven voor het kredietstelsel. Klimaatactivisten hopen dat het ook de reikwijdte van de bonus zal veranderen.
Deskundigen hebben geklaagd over wat zij zien als een gemiste kans om een culturele verschuiving naar goed groene huisvesting teweeg te brengen.
In een studie vorig jaar zei de Bank of Italy dat de superbonus "geen kosteneffectieve manier" was om klimaatverandering aan te pakken.
Matteo Leonardi, mede-oprichter van de Italiaanse denktank ECCO over klimaatverandering, zei dat het "ambitie" ontbrak. "Het is niet echt doeltreffend gekoppeld aan klimaatdoelstellingen, wat de kosten zou hebben gerechtvaardigd", zei hij tegen AFP, eraan toevoegend dat renovaties de efficiëntie slechts met twee energieklassen moesten verhogen.
Ook vindt hij dat innovatieve maar minder bekende technologieën, zoals warmtepompen, onvoldoende gepromoot werden. Leonardi besloot dat, ondanks al zijn fouten, de superbonus wel waardevol zou zijn als hij radicaal wordt herzien om ambitieuzere doelen te halen.
Nu de belastingverminderingen verdwenen zijn, geeft de regering nu "gewoon veel geld aan gezinnen met een hoog inkomen om gasketels te installeren".
Bron: Agence France Presse, 26/02/2023, analized & translated by ConsultED
Opmerkingen